ĐI TÌM CƠ HỘI VÀ BƯỚC QUA THÁCH THỨC
KHI ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SỐ VÀO CÔNG TÁC HOẰNG PHÁP
(*) Tham luận của Thượng tọa TS. Thích Minh Nhẫn - Ủy viên HĐTS, Phó ban kiêm chánh Thư ký Ban Hoằng pháp TƯ GHPGVN tại Hội thảo Hoằng pháp và tập huấn Hoằng pháp viên năm 2019 tổ chức tại TP. Đà Lạt, tỉnh Lâm Đông
TÓM LƯỢC:
Trong xu thế phát triển không ngừng của thời đại kỷ nguyên số, trước những thuận lợi, thách thức đối với quốc gia, dân tộc trong thời kỳ bùng nổ cách mạng khoa học công nghệ, Phật giáo cũng không ngoài cuộc, trên tinh thần nhập thế Hoằng dương Chánh Pháp. Chương trình “Hội thảo Hoằng pháp và tập huấn Hoằng pháp viên Phật tử” tại tỉnh Lâm Đồng năm 2019 – Chủ đề trọng tâm “Sứ mệnh Hoằng pháp thời đại công nghệ số và trọng trách xây dựng niềm tin vững chắc cho cư sĩ Phật tử” - Những Sứ giả Như Lai trên hành trình nhập thế kết nối đạo đời Hoằng pháp lợi sanh cần chuẩn bị gì và “Đi tìm cơ hội, bước qua thách thức khi ứng dụng công nghệ số vào công tác Hoằng pháp như thế nào?”
HT. Thích Bảo Nghiêm, Phó Chủ tịch HĐTS, Trưởng ban Hoằng pháp Trung ương và chư Tôn đức lãnh đạo Ban Hoằng pháp Trung ương tại buổi tọa đàm về ứng dụng công nghệ số trong công tác hoằng pháp
TT.TS. Thích Minh Nhẫn trình bày tham luận
“ĐI TÌM CƠ HỘI VÀ BƯỚC QUA THÁCH THỨC KHI ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SỐ VÀO CÔNG TÁC HOẰNG PHÁP”
B. NỘI DUNG:
1. Xuất phát điểm:
Phật giáo Việt Nam trong quá trình đồng hành gắn bó cùng lịch sử dân tộc đã tạo nên những giá trị đạo đức, bản sắc văn hóa đặc sắc, làm nên sức mạnh kiên định cho cả dân tộc cùng vượt qua mọi cuộc xâm lăng, sự đô hộ, đồng hóa hàng ngàn năm để luôn giành chiến thắng. Bằng tinh thần nhập thế, các dòng phái Phật giáo Việt Nam đã hòa nhập vào cuộc sống của mọi tầng lớp nhân dân, tinh thần từ bi hướng thiện bao dung của giáo lý nhà Phật hòa quyện cùng đạo lý uống nước nhớ nguồn, tinh thần hòa hiếu tương thân tương ái, nhường cơm sẻ áo đã trở thành nếp nghĩ, nếp sống thiện lương của đồng bào ta bao đời nay. Phật giáo là một Tôn giáo lớn có đông tín đồ tại Việt Nam, suốt chiều dài lịch sử trên hai ngàn năm đồng hành cùng dân tộc với sứ mệnh thiêng liêng “Hộ Quốc, An Dân”. Thời kỳ Phật giáo vàng son, cũng đồng thời là thời kỳ hưng thịnh của đất nước.
Hiện nay, trước tình hình đất nước hội nhập sâu, kinh tế và đời sống của nhân dân không ngừng phát triển; một bộ phận kẻ xấu trong và ngoài nước luôn luôn tìm mọi cách chia rẽ tinh thần đoàn kết tôn giáo, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, gây mất an ninh trật tự, nhằm thực hiện ý đồ “Diễn biến hoà bình”. Những thế lực ấy đã tận dụng mọi cơ hội tạo ra các thông tin tiêu cực, trái chiều, từ không thành có, chuyện nhỏ xé to, mang tính xuyên tạc, cố ý bôi nhọ đời sống phạm hạnh của Tăng đoàn và Giáo hội, làm tổn hại đến uy tín và niềm tin của đạo Phật trong lòng quần chúng.
Hơn bao giờ hết, việc đẩy mạnh truyền thông Phật giáo như một kênh Hoằng pháp là một yêu cầu cấp bách nhằm phát triển các hoạt động giáo dục, văn hóa, từ thiện, an sinh xã hội và nỗ lực phát huy tốt việc ứng dụng truyền thông mạng - mạng xã hội trong việc tuyên truyền, giới thiệu hình ảnh tốt đẹp của Tăng, Ni trong hoạt động Hoằng pháp lợi sanh đặc biệt là các công tác thiện nguyện xã hội nhằm chuyển tải tinh thần dấn thân cống hiến phụng sự chúng sanh của người Tu sĩ Phật giáo đến gần hơn với cộng đồng. Làm sao để nắm bắt cơ hội trong công tác truyền thông Phật giáo khi hướng đến mỗi một Phật tử có sử dụng thiết bị điện thoại thông minh sẽ trở thành thành viên truyền thông của Phật giáo, mỗi một Phật tử là một Hoằng pháp viên của thời đại công nghệ kỹ thuật số?
Trong kỷ nguyên cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 ngày nay, Truyền thông mạng – Mạng xã hội đã thực sự trở thành sức mạnh không thể phủ nhận trong đời sống xã hội, thậm chí trong một vài trường hợp ở một vài nơi, mạng xã hội đã trở thành quyền lực thứ năm sau các quyền lực lập pháp, hành pháp, tư pháp và báo chí ở một số quốc gia.
Nhận thức được điều đó, Nghị quyết Đại hội đại biểu Phật Giáo Toàn quốc lần thứ VIII nhiệm kỳ 2017 – 2022 đã nêu bật điểm thứ 8 của phương hướng hoạt động Phật sự là: “Đẩy mạnh truyền thông Phật giáo như một kênh Hoằng Pháp và chuyển tải các hoạt động Phật sự vào đời sống xã hội nhằm nêu cao giá trị Từ bi - Trí tuệ của đạo Phật, hình ảnh tốt đẹp của Tăng, Ni, Phật tử, của tổ chức Giáo hội các cấp trong sự nghiệp phụng đạo yêu nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã Hội Chủ Nghĩa”
Việc ứng dụng công nghệ số vào công tác hoằng pháp là yêu cầu cấp bách để hòa nhập trong thời kỳ phát triển thần tốc của cuộc cách mạng 4.0. Công nghệ số đã lan tỏa cho lời kinh ý Phật vươn xa. Thông qua các phương tiện truyền thông rộng khắp mà giáo lý và văn hóa Phật giáo được lan truyền một cách nhanh chóng để đến với Phật tử và mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội đặc biệt là những ai có tâm thiện lành yêu mến đạo Phật. Phật giáo thông qua các phương thức ứng dụng công nghệ số mà nhanh chóng tiếp cận được với các quan điểm mới, những luồng dư luận thông tin thuận chiều hay trái chiều từ xã hội để có thể khẳng định quan điểm và chánh kiến của mình, từ đó có thể chủ động định hướng dư luận hay phản biện trước những tin tức chưa chính xác thiếu, thiện chí, điều mà trước đây chúng ta khó có thể làm kịp thời mỗi khi có dư luận xấu.
Ngày nay với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, thế giới phẳng, sự phổ cập rộng rãi của mạng Xã hội đã toàn cầu hóa và sự ra đời vĩ đại của Internet vạn vật kết nối, sự ra đời và ứng dụng rộng rãi của các phần mềm xử lý công việc, công cụ tìm kiếm gắng với trí tuệ nhân tạo, đã tạo nên một kỷ nguyên sáng tạo mới, một kỷ nguyên kết nối mới, đặt nền móng cho một sự cộng tác toàn cầu đầy khó khăn thách thức hiện nay đã và đang thôi thúc tự thân mỗi nhà Hoằng pháp phải thấy rõ trọng trách của mình trước sự tấn công ồ ạt của cơn bão mạng. Khi mà ai ai cũng có thể làm truyền thông, người người, nhà nhà đều làm “Truyền thông”. Nhất là một bộ phận “giới trẻ nhàn rỗi” thiếu lập trường và không có chánh kiến thích tham gia “cơn sốt truyền thông” để giật tít câu like? Trên các trang mạng xã hội giờ đây xuất hiện thêm nhiều “nhà báo tự do” và “anh hùng bàn phím”. Trước các tin tức xã hội có nội dung tiêu cực về Phật giáo được dư luận phản ánh, nếu cứ theo cách ứng xử như trước đây là “Nhẫn” và im lặng bằng góc nhìn “Dĩ hòa vi quý” rồi thôi kệ cho qua với suy nghĩ “Thanh giả tự thanh” thì không khác nào tạo cơ hội cho kẻ xấu có cơ hội trong việc cố ý lợi dụng xuyên tạc theo kiểu “Té nước theo mưa”, dẫn đến độ lan truyền trên mạng xã hội nhanh như chớp làm đảo điên thật giả đúng sai đến chóng mặt và không thể kiểm soát được nữa, đến khi vụ việc được sáng tỏ thì phần thông tin tiêu cực đã tràn lan, khó xóa bỏ được “hình ảnh giả danh” nhằm bôi nhọ và phỉ báng người tu vậy là vô tình ta đã tiếp tay cho kiểu “truyền thông bão mạng”, một vấn nạn đang diễn ra nhức nhối hiện nay trên các luồng sóng trái chiều của dư luận hay sao?
Đứng trước sự tương tác mãnh liệt của các phương tiện truyền thông kỹ thuật số trong cuộc sống và mọi mặt sinh hoạt trong xã hội hiện nay, Phật giáo cũng bị chính các phương thức thông tin tuyên truyền này tác động không nhỏ vào đời sống tu hành, học tập của Tăng Ni và tín đồ Phật tử. Việc tiếp cận, nắm bắt và sử dụng phương tiện truyền thông trong thời đại công nghệ số đã và đang là những cơ hội để hoằng truyền chánh pháp, nhưng đồng thời cũng là thách thức gay go trong đời sống Phật giáo ngày nay.
Thẻ đeo được sử dụng tại hội thảo Hoằng pháp
Kênh Youtube Phật Sự Online TV (phatsuonline.com) chuyên về video tin tức Phật sự và các chuyên đề bổ ích khác như: Phật giáo và Đời sống; Tỏa ngát hương sen; Hỏi đáp Phật pháp...
Trang web hoangphaponline.com chuyên về video giảng pháp của Ban Hoằng pháp Trung ương GHPGVN
